Η πτώση της τιμής του πετρελαίου και η εκτέλεση θρησκευτικού ηγέτη

• Γιατί η Σαουδική Αραβία επέλεξε μονομερώς να αυξήσει την παραγωγή ρίχνοντας τόσο πολύ την τιμή του πετρελαίου, όταν, για να έχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, πρέπει να πουλάει περί τα 105 δολάρια το βαρέλι; Διότι ο οικονομικός πόλεμος των ΗΠΑ με τη Ρωσία περιελάμβανε βίαιη πτώση της τιμής του μαύρου χρυσού, από τον οποίο η ρωσική οικονομία, εξαρτάται κατά 30%, συμπεριλαμβανομένου και του φυσικού αερίου. Μπορεί αυτή η πολιτική που στήριξε η Σαουδική Αραβία να οδήγησε σε μεγάλη κρίση την Βενεζουέλα, στην οποία, στις πρόσφατες εκλογές, καταψηφίστηκαν οι Τσαβιστές, δεν στάθηκε όμως ικανή να λυγίσει, στον βαθμό που επιθυμούσαν οι ΗΠΑ, τη Ρωσία, που σχεδίαζε από το 1990 την απεξάρτηση της οικονομίας της από το πετρέλαιο. Και τελικά τη νύφη την πληρώνει το τσιράκι της Ουάσιγκτον, η Σαουδική Αραβία

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ στην ΑΥΓΗ


Με έκπληξη υποδέχτηκε η παγκόσμια κοινή γνώμη την είδηση για την οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε στην πάμπλουτη Σαουδική Αραβία. Με τα στοιχεία που υπάρχουν, το 2015 το δημοσιονομικό έλλειμμα του Βασιλείου των Σαούντ ξεπερνάει ήδη τα 100 δισ. δολάρια και αναμένεται να κλείσει το 2015 στα 140 δισ. δολάρια! Και αυτό συνέβη επειδή η ηγεσία της χώρας, στενός σύμμαχος και εκφραστής της αμερικανικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή, επέλεξε μονομερώς την υπερπαραγωγή του πετρελαίου της χώρας, της οποία τα δημόσια έσοδα προέρχονται κατά 80% από τον μαύρο χρυσό. Έτσι, από τα 120 δολάρια που βρίσκουμε το βαρέλι το 2011, σήμερα, κυρίως με ευθύνη της Σαουδικής Αραβίας, η τιμή του πετρελαίου παίζει κάτω από τα 40 δολάρια το βαρέλι!

ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ήταν η κυβέρνηση να ανακοινώσει σκληρές περικοπές εξόδων, αύξηση των άμεσων και έμμεσων φόρων και περιορισμό των επιδοτήσεων στην ενέργεια και τον ηλεκτρισμό. Και εδώ προκύπτει το μεγάλο ερώτημα. Γιατί η Σαουδική Αραβία επέλεξε μονομερώς να αυξήσει την παραγωγή ρίχνοντας τόσο πολύ την τιμή του πετρελαίου, όταν, για να έχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, πρέπει να πουλάει περί τα 105 δολάρια το βαρέλι; Διότι ο οικονομικός πόλεμος των ΗΠΑ με τη Ρωσία περιελάμβανε βίαιη πτώση της τιμής του μαύρου χρυσού, από τον οποίο η ρωσική οικονομία, εξαρτάται κατά 30%, συμπεριλαμβανομένου και του φυσικού αερίου. Μπορεί αυτή η πολιτική που στήριξε η Σαουδική Αραβία να οδήγησε σε μεγάλη κρίση την Βενεζουέλα, στην οποία, στις πρόσφατες εκλογές, καταψηφίστηκαν οι Τσαβιστές, δεν στάθηκε όμως ικανή να λυγίσει, στον βαθμό που επιθυμούσαν οι ΗΠΑ, τη Ρωσία, που σχεδίαζε από το 1990 την απεξάρτηση της οικονομίας της από το πετρέλαιο. Και τελικά τη νύφη την πληρώνει το τσιράκι της Ουάσιγκτον, η Σαουδική Αραβία.

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ αυτό και για να μην ξεσπάσουν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, το Ριάντ επέλεξε να εκτελέσει τον σιίτη θρησκευτικό ηγέτη Νιμρ Μπάκερ αλ-Νιμρ, κορυφαία μορφή της αμφισβήτησης εναντίον του καθεστώτος, προκαλώντας αγανάκτηση και εκδηλώσεις οργής στον σιιτικό κόσμο αλλά και βαθιά διπλωματική κρίση και πολεμικό κλίμα με την Τεχεράνη. Σημειωτέον ότι ο Άλ Νιμρ είχε συλληφθεί το 2012 και καταδικάστηκε σε θάνατο το 2014. Η επιλογή της χρονικής περιόδου δεν είναι καθόλου τυχαία, αφού ο καλύτερος τρόπος να διαχειριστείς την κοινωνική δυσαρέσκεια είναι να δημιουργήσεις συνθήκες εθνικού κινδύνου.

ΚΑΝΕΙΣ δεν ξέρει πώς θα βγει η Σαουδική Αραβία από αυτή την οικονομική περιπέτεια ούτε μπορεί να προβλέψει τις αντιδράσεις στον αραβικό κόσμο και ειδικά στους σιιτικούς πληθυσμούς. Το σίγουρο είναι πως αν το Ριάντ συνεχίσει την ίδια πολιτική τιμών σχετικά με τον μαύρο χρυσό, δεν θα μπορέσει να αντέξει για πολύ, με την οικονομία της απόλυτα εξαρτημένη από το πετρέλαιο, περισσότερο από κάθε άλλη πετρελαιοπαραγωγό χώρα. Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου μπορεί να έχουν τις ανάλογες επιβαρύνσεις στις χώρες που η ενέργεια είναι εξαρτημένη από τη συγκεκριμένη πηγή, είχαν όμως και ένα καλό. Πίεζαν όλες τις χώρες για την ακρίβεια τις περισσότερες και πάντως όλες τις χώρες της Ευρώπης να επενδύουν τεράστια ποσά στις ανανεώσιμες πηγές. Σημαντική εξαίρεση από αυτόν τον κανόνα οι ΗΠΑ, που σχεδίαζαν να εκμεταλλευτούν την παραγωγή φυσικού αερίου από σχιστόλιθο μολύνοντας ασύστολα τον υδροφόρο ορίζοντα.

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ επιλογές με στόχο τον αποπροσανατολισμό των πολιτών από τα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα δεν προκρίνουν μόνον αυταρχικά καθεστώτα. Όλες σχεδόν οι πολιτικές ηγεσίες των ευρωπαϊκών χωρών απαιτούν την παραχώρηση ελευθεριών των πολιτών τους με την υπόσχεση πως έτσι μπορούν να τους προστατεύσουν καλύτερα από την ισλαμική τρομοκρατία. Κανείς όμως δεν προσέχει πως, παράλληλα, αποφασίζονται περικοπές κοινωνικών προγραμμάτων που σε διαφορετικές συνθήκες, θα ξεσήκωναν μεγάλες διαμαρτυρίες. Όμως καμιά περικοπή δεν μπορεί να ισοσκελίσει την αλλαγή του τρόπου ζωής των Ευρωπαίων πολιτών, όταν μεγάλες χώρες και οι πρωτεύουσές τους έχουν εξαιρετικά υψηλά έσοδα από τον τουρισμό. Και τον τουρισμό, συνοδεία πεζοναυτών για θέατρο, μουσείο ή καφέ κανείς δεν τον αγοράζει. Ειρήνη υμίν.