Ασφαλιστικό και η περίπτωση των δικηγόρων

• Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία στους δικηγορικούς συλλόγους, τουλάχιστον Θεσσαλονίκης που γνωρίζω και ανάλογα είναι τα ποσοστά στην Αθήνα, το 70% των δικηγόρων δηλώνει φορολογητέο εισόδημα έως 10.000 ευρώ ετήσια. Αυτό σημαίνει ότι οι εισφορές με το νέο νομοσχέδιο θα είναι μικρότερες για την πλειοψηφία των δικηγόρων με βάση το σημερινό εισόδημα τους

Του Γιάννη Αντωνιάδη* στο ΚΟΚΚΙΝΟ


Την περασμένη Πέμπτη έγινε στην Αθήνα μία διαδήλωση που κωδικοποιήθηκε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ως «διαδήλωση της γραβάτας». Μία πραγματική μεγάλη διαδήλωση για τα δεδομένα του χώρου των δικηγόρων. Έβλεπες να παρελαύνουν στην πλατεία Συντάγματος γνωστές φίρμες των ακροατηρίων συνοδευόμενοι από το σύνολο των δικηγόρων - υπαλλήλων του γραφείου τους, έβλεπες δικηγόρους μοναχικούς, δικηγόρους μαχητικούς, νέους, παλιούς, φτωχούς και πλούσιους. Βλέποντας την διαδήλωση να περνάει από μπροστά μου σκεφτόμουνα μα είναι δυνατόν όλοι να έχουν τα ίδια συμφέροντα; Πως μπορεί ένα νομοσχέδιο να ενώσει το σύνολο των δικηγόρων εναντίον του;

Διαβάζοντας τις διατάξεις του νομοσχεδίου και γνωρίζοντας την κατάσταση σήμερα του ασφαλιστικού των δικηγόρων, καταλαβαίνεις ότι δεν μπορεί να είναι ο αυτός ο λόγος της ενότητας στην κινητοποίηση και την ομόθυμη καταδίκη του νομοσχεδίου. Εξηγούμαι απλά και κατανοητά:

Σήμερα οι δικηγόροι πληρώνουν εισφορές όχι ανάλογα με το εισόδημα που βγάζουν αλλά ανάλογα με τα χρόνια που ασκούν το επάγγελμα. Ένας δικηγόρος είτε βγάζει ένα ευρώ, είτε 10.000 ευρώ, είτε 100.000 ευρώ πληρώνει τις ίδιες εισφορές. Περίπου 3.500 ευρώ εάν είναι ασφαλισμένος πριν το 1993, λίγο κάτω από 5.000 ευρώ εάν έχει ασφαλιστεί μετά το 1993 και 1.500 ευρώ εάν είναι τα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής του δραστηριότητας. Το σχέδιο του ασφαλιστικού αλλάζει αυτή την λογική εκ βάθρων και καταργεί την διάκριση των ασφαλισμένων πριν και μετά το 1993 αλλά και υπολογίζει την εισφορά ανάλογα με το φορολογητέο εισόδημα. Το ποσοστό της εισφοράς συνολικά ανέρχεται (κύρια, επικουρική, υγεία, εφάπαξ) σε 38% του φορολογητέου εισοδήματος.

Είναι αυτή η βασική τροποποίηση μία θετική εξέλιξη για κάποιον που βλέπει τα πράγματα με αριστερό πρόσημο; Αναμφίβολα  ναι. Πληρώνεις ανάλογα με αυτά που βγάζεις και όχι από το τυχαίο γεγονός πότε ασφαλίστηκες. Αυτό το υψηλό ποσοστό επιβαρύνει τους δικηγόρους σε τέτοιο βαθμό που να έχουμε μία γενικευμένη εξέγερση; Αναμφίβολα όχι. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία στους δικηγορικούς συλλόγους, τουλάχιστον Θεσσαλονίκης που γνωρίζω και ανάλογα είναι τα ποσοστά στην Αθήνα, το 70% των δικηγόρων δηλώνει φορολογητέο εισόδημα έως 10.000 ευρώ ετήσια. Αυτό σημαίνει ότι οι εισφορές με το νέο νομοσχέδιο θα είναι μικρότερες για την πλειοψηφία των δικηγόρων με βάση το σημερινό εισόδημα τους, καθώς τώρα ανέρχονται σε πάνω από το 40% του εισοδήματος τους, αφού οι εισφορές ανέρχονται στο σταθερό ποσό των τεσσάρων με πέντε χιλιάδων ευρώ το χρόνο.

Επιβαρύνονται δικηγόροι; Επιβαρύνονται οι δικηγόροι που δηλώνουν φορολογητέο εισόδημα πάνω από δέκα χιλιάδες ευρώ με μία αυξανόμενη ποσοτικά επιβάρυνση, όσο μεγαλώνει το φορολογητέο εισόδημα. Στο σημείο αυτό μπαίνει στην εικόνα η αγανάκτηση του επαγγελματία που δεν φοροδιαφεύγει, είτε γιατί δεν μπορεί λόγω του είδους του πελατολογίου που έχει, είτε του τρόπου οργάνωσης της δουλειάς, ο οποίος βλέπει τον συνάδελφο του από το διπλανό γραφείο που φοροδιαφεύγει και πάλι να ευνοείται. Επιβαρύνονται σίγουρα και οι νεοεισερχόμενοι στο επάγγελμα καθώς δεν υπάρχει ειδική ρύθμιση για αυτούς.

Και κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί αφού η πλειοψηφία δεν βλάπτεται αν όχι ευνοείται από το ασφαλιστικό προς τι η εξέγερση; Πέρα από τις συνδικαλιστικές ηγεσίες του κλάδου, οι οποίες έχουν μία συγκεκριμένη πολιτική τοποθέτηση (μην ξεχνάμε ότι οι δικηγορικοί σύλλογοι Αθήνας και Θεσσαλονίκης ήταν από τους πρωτοστάτες του ΝΑΙ και ιδρυτικά μέλη της Επιτροπής του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα του Ιουλίου), πέρα από το ατομικό συμφέρον των ίδιων των συνδικαλιστικών ηγεσιών, αυτό που κάνει τον δικηγορικό κόσμο να στοιχίζεται πίσω από τις συγκεκριμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες είναι ότι το ασφαλιστικό νομοσχέδιο λειτουργεί ως  η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δικηγόροι και οι ηγεσίες τους μιλάνε για «δήμευση» του εισοδήματος τους αναφέροντας τις προκαταβολές φόρου, τους φορολογικούς συντελεστές, τον ΦΠΑ 23%, θέτοντας δηλαδή πάνω στο τραπέζι, όλες τις επιβαρύνσεις που μπήκαν στα τέσσερα τελευταία χρόνια. Ήταν όμως αυτές οι ίδιες οι ηγεσίες που δεν έκαναν ούτε μία μέρα αποχή όταν μπήκε  ο ΦΠΑ 23% σε όλες τις δικηγορικές πράξεις, όταν αυξήθηκαν οι φορολογικοί συντελεστές και καταργήθηκε το αφορολόγητο, μέτρα όλα των κυβερνήσεων Σαμαρά – Βενιζέλου.

Η αντίδραση στο ασφαλιστικό είναι μία πολιτική αντίδραση, η οποία όμως έχει βρει πρόσφορο έδαφος στη γενικευμένη δυσαρέσκεια του δικηγορικού κόσμου από τα συνεχόμενα μέτρα όλων των προηγούμενων χρόνων. Μπορούν να γίνουν βελτιώσεις στο νομοσχέδιο; Φυσικά και μπορούν και πρέπει να γίνουν, όπως η πρόνοια για ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους νέους δικηγόρους, η άμβλυνση σε γωνίες του νομοσχεδίου με τον καθορισμό συγκεκριμένων ανώτατων ορίων επιβάρυνσης ανά ποσά εισοδήματος.

Πρέπει όμως να αλλάξει η φιλοσοφία του;  Όχι η φιλοσοφία του νομοσχεδίου δεν πρέπει να αλλάξει. Οι δικηγόροι και όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες πρέπει να πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές ανάλογα με τα εισοδήματα τους.

* Ο Γιάννης Αντωνιάδης είναι Δικηγόρος και Μέλος ΔΣ του Ταμείου Αλληλοβοήθειας Δικηγόρων Θεσσαλονίκης